اسپیرونولاکتون آنتی آندروژن انتخابی ما بر اساس دادههایی است که نشان میدهد برای درمان ریزس مو با الگوی زنانه (FPHL) و تجربه گسترده با این دارو برای سایر اندیکاسیون ها در زنان (مانند هیرسوتیسم، آکنه، سندرم تخمدان پلیکیستیک) که دربالا شرح داده شده، مفید است. جایگزینها شامل فیناستراید (یک مهارکننده 5 آلفا ردوکتاز) یا سیپروترون استات است. زمانی که بیماران اسپیرونولاکتون را تحمل نمی کنند، ترجیح می دهند از اسپیرونولاکتون اجتناب کنند یا پاسخ ضعیفی به اسپیرونولاکتون دارند، استفاده از فیناستراید را انتخاب می کنیم. سیپروترون استات در ایالات متحده موجود نیست. استفاده از تمام داروهای ضد آندروژن در بارداری باید اجتناب شود.
اسپیرونولاکتون یک آنتاگونیست آلدوسترون است که به طور رقابتی گیرنده های آندروژن را مسدود می کند و سنتز آندروژن را ضعیف مهار می کند
تجویز - دوز معمولی اسپیرونولاکتون مورد استفاده برای بزرگسالان مبتلا به FPHL 100 تا 200 میلیگرم در روز است. درمان معمولاً با دوز کمتر (مثلاً 50 میلی گرم در روز) برای حمایت از تحمل دارو شروع می شود. به شرطی که بیماران دوز 50 میلی گرمی را تحمل کنند، پس از دو تا چهار هفته دوز را به 100 میلی گرم در روز افزایش می دهیم.
اسپیرونولاکتون باید حداقل شش ماه قبل از ارزیابی اثربخشی آن ادامه یابد. برای پاسخ های ناکافی، دوز روزانه ممکن است تا حداکثر دوز روزانه 200 میلی گرم افزایش یابد.
اثربخشی – دادههای پشتیبانی از استفاده از اسپیرونولاکتون برای FPHL شامل مطالعات باز و گذشتهنگر، گزارشهای موردی، و سریال کیس ها است. در یک مطالعه گذشته نگر روی 79 بزرگسال مبتلا به FPHL که با اسپیرونولاکتون (متوسط دوز 100 میلی گرم در روز، محدوده 25 تا 200 میلی گرم در روز) به تنهایی یا همراه با ماینوکسیدیل موضعی یا لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) برای حداقل شش ماه تحت درمان قرار گرفتند. همه بیماران نمره اولیه سینکلر خود را بهبود یا حفظ کردند
یک مطالعه برچسب باز تفاوت معنیداری در اثربخشی بین اسپیرونولاکتون و سیپروترون استات پیدا نکرد . در این مطالعه، 80 بیمار مبتلا به FPHL (سن 12 تا 79 سال، بیشتر با سطح آندروژن طبیعی) با اسپیرونولاکتون (200 میلی گرم در روز) یا سیپروترون استات (50 میلی گرم در روز برای بیماران یائسه و 100 میلی گرم در روز به مدت 10 روز در هر روز) تحت درمان قرار گرفتند. همراه با یک قرص ضد بارداری خوراکی برای بیماران پیش از یائسگی). همه بیماران حداقل 12 ماه تحت درمان قرار گرفتند و میانگین مدت درمان 16 ماه بود. به طور کلی، 44 درصد از بیماران رشد مجدد داشتند، 44 درصد هیچ تغییری در تراکم مو نداشتند و 12 درصد ریزش مو ادامه داشت.
عوارض جانبی – عوارض جانبی بالقوه اسپیرونولاکتون شامل سردرد، کاهش میل جنسی، بینظمیهای قاعدگی، افت فشار خون ارتواستاتیک، خستگی، و هیپرکالمی است. یک نگرانی به شکل تئوری وجود دارد که اسپیرونولاکتون ممکن است باعث زنانه شدن جنین پسر شود. بنابراین، این دارو نباید در دوران بارداری تجویز شود.
اسپیرونولاکتون اغلب همراه با داروهای ضد بارداری خوراکی در بیماران پیش از یائسگی برای جلوگیری از بارداری و همچنین برای کاهش بی نظمی قاعدگی تجویز می شود. سطح سرمی پتاسیم باید به طور دوره ای در بیماران بالای 45 سال پیگیری شود. در بیماران با مشکلات پزشکی متعدد، بیماری قلبی یا بیماری کلیوی؛ و در بیمارانی که داروهایی مصرف می کنند که ممکن است خطر هیپرکالمی را افزایش دهد
اگرچه یک نگرانی بصورت تئوری در مورد افزایش خطر سرطان پستان بر اساس اثرات استروژنی اسپیرونولاکتون وجود دارد، هیچ شواهد قطعی مبنی بر ارتباط تومورهای پستان انسان یا سایر تومورهای وابسته به استروژن به درمان با اسپیرونولاکتون وجود ندارد .
نکته
مصرف اسپیرنولاکتون در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه و هیپر کالمی(افزایش پتاسیم خون)توصیه
نمی شود.پایش دوره ای پتاسیم و کراتینین لازم است.
در خلال درمان باید از روش های جلوگیری از بارداری استفاده کرد؛زیرا این دارو درجنین مذکر صفات زنانه ایجاد می کند.
منابع :
www.medscape.com
www.uptodate.com
ترجمه وتدوین: راضیه فرقانی