کلستاز بارداری چیست؟
کلستاز بارداری
Cholestasis of pregnancy
کلستاز داخل کبدی بارداری، که معمولاً به عنوان کلستاز بارداری شناخته می شود، یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری رخ می دهد. این بیماری باعث خارش شدید می شود اما بدون بثورات. خارش معمولاً در دست و پا رخ می دهد اما می تواند بر سایر قسمت های بدن نیز تأثیر بگذارد.کلستاز بارداری می تواند شما را بسیار ناراحت کند. اما نگران کننده تر این عوارض بالقوه برای شما و کودک شما است. به دلیل خطر عوارض ، پزشک ممکن است زایمان زودرس را توصیه کند
علائم کلستاز کبدی دربارداری
خارش شدید از عمده ترین علائم کلستاز_بارداری می باشد. کلستاز بارداری با راش همراه نیست. اغلب خانم های مبتلا به کلستاز بارداری تنها خارشی را در کف دست ها و پاهای خود احساس می کنند اما ممکن است سایر بخش های بدن نیز خارش داشته باشد. خارش ناشی از کلستاز بارداری شب هنگام تشدید می شود. خارش ناشی از کلستاز بارداری در برخی موارد به اندازه ای شدید است که مانع خوابیدن فرد می شود. خارش در سه ماهه سوم بارداری شایع می باشد اما برخی اوقات این خارش زودتر آغاز می گردد. مادامیکه به روز زایمان نزدیک تر می شویم خارش شدت می یابد. با تولد نوزاد خارش معمولا ظرف چند روز از بین خواهد رفت.
سایر علائم کلستاز بارداری عبارت است از:
- زردی پوست و سفیدی چشم ها (یرقان)
- تهوع
- از دست رفتن اشتها
اگر در دوران بارداری به خارش شدیدی مبتلا شدید فورا پزشک را در جریان قرار دهید.
____________________________________________________________
بیشتر بخوانید : تغییرات پوستی شایع در طول بارداری
______________________________________________________________
علت کلستاز بارداری
علت کلستاز بارداری شناخته شده نیست. به نظر می رسد ژن ها در علت کلستاز بارداری دخالت دارند. برخی اوقات کلستاز بارداری در خانواده به طور موروثی منتقل می گردد. برخی واریانت های ژنتیکی در ارتباط با کلستاز بارداری شناخته شده است.
هورمون های بارداری به نظر می رسد در علت کلستاز بارداری دخالت داشته باشند. هورمون های بارداری در زمانی نزدیک به زایمان افزایش می یابند. متخصصین بر این باورند که افزایش مقدار هورمون های بارداری جریان نرمال صفرا را آهسته می سازد. صفرا شیره گوارشی است که در کبد ساخته می شود و سیستم گوارشی را در هضم چربی ها یاری می سازد. صفرا به جای ترک کبد در آن باقی می ماند. در نتیجه نمک های صفراوی وارد خون شده و سبب ایجاد خارش می گردند.
فاکتورهای خطر کلستاز بارداری
بری فاکتورها که خطر ایجاد کلستاز بارداری را به دنبال دارند عبارتند از:
سابقه خانوادگی در ابتلا به کلستاز بارداری
سابقه آسیب کبدی یا ابتلا به بیماری های کبدی
باردار دو قلو یا چند قلو
اگر در بارداری قبلی به کلستاز بارداری دچار شده اید احتمال ابتلای مجدد به کلستاز بارداری در شما وجود خواهد داشت. حدود 60 تا 75 درصد خانم هایی که به کلستاز بارداری دچار شده اند، عود کلستاز بارداری را تجربه خواهند کرد.
بیشتر بخوانید:مدیریت درمان دارویی در سندروم کالمن
عوارض کلستاز بارداری
عوارض کلستاز بارداری مادر و جنین را در خطر قرار می دهد. عوارض کلستاز بارداری در مادر به طور موقتی بر جذب چربی ها تاثیر می گذارد. جذب ضعیف چربی سبب کاهش مقدار فاکتورهای وابسته به ویتامین کا می شود. این فاکتورها در ایجاد لخته های خونی دخالت دارند. به طور کلی احتمال ایجاد مشکلات کبدی در آینده چندان شایع نخواهد بود. عوارض کلستاز بارداری بر جنین می تواند بسیار شدید باشد. عوارض کلستاز بارداری بر جنین عبارت است از:
تولد زودرس
مشکلات ریوی ناشی از تنفس در مکانیوم (ماده ای سبز رنگ چسبنده که به طور طبیعی در روده جنین در حال رشد جمع می شود اما در صورتی که مادر به کلستاز بارداری دچار باشد این ماده می تواند به مایع آمنیوتیک وارد شود.
مرده زایی
از آنجاییکه عوارض کلستاز بارداری بر جنین بسیار خطرناک می باشد، پزشک اقدام به القای زایمان خواهد کرد. باید عنوان داشت راه شناخته شده ای نیز برای پیشگیری از کلستاز بارداری در دست نیست.
پیشگیری
هیچ روش شناخته شده ای برای پیشگیری از کلستاز بارداری وجود ندارد.
تشخیص کلستاز بارداری
برای تشخیص کلستاز بارداری متخصص زنان موارد زیر را در نظر خواهد داشت:
- سوالاتی پیرامون علائم و سابقه پزشکی
- انجام معاینه فیزیکی
- انجام آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و اندازه گیری مقادیر نمک های صفراوی در خون درمان کلستاز بارداری
_____________________________________________________________
بیشتر بخوانید: کبد چرب حاد در بارداری
_____________________________________________________________
هدف از درمان کلستاز بارداری تخفیف خارش و پیشگیری از برخی عوارض کلستاز بارداری می باشد.
گزینه های مدیریت ICP
مدیریت ICP از مدیریت انتظاربرای ICP خفیف گرفته تا مدیریت فعال (القایی یا سزارین) در هنگام تشخیص ICP شدید به دلیل پتانسیل برای عواقب نامطلوب جنین متغیر است. کلیه تصمیمات مدیریتی توسط یا متخصص زنان و زایمان انجام می شود.
از نظر تاریخچه، احساس می شد که هیچ ارتباطی بین شاخص های عملکرد غیر طبیعی کبد و میزان خطر عواقب جانبی جنین وجود ندارد. با این حال ، یک مطالعه کوهورت آینده نگر بزرگ اخیر ارتباط مستقیمی بین افزایش سطح اسیدهای صفراوی سرم و پیامدهای نامطلوب جنین نشان داد. سطح اسیدهای صفراوی سرم می تواند برای تقسیم ICP به دو زیر شاخه از شدت مورد استفاده قرار گیرد که رویکردهای مختلف مدیریت را تضمین می کند. گلانتز و همكاران همچنین دریافتند که دفع مكونیوم و رنگ آمیزی جفت همزمان با افزایش سطح اسیدهای صفراوی سرم با ، به ویژه در مقادیر بالاتر از 40 میلی مول در لیتر افزایش می یابد. این پدیده ممکن است ناشی از اثرات ملین مانند نمکهای صفراوی باشد که فعالیت کولون جنین را تحریک می کنند و منجر به دفع مکونیوم می شود. نويسندگان اين مطالعه پيشنهاد كردند كه ICP خفيف ، كه توسط سطح اسيدهاي صفراي سرم بين 11 تا 39 ميلي مول در ليتر تعريف شده است ، مديريت انتظار را دارد. سطح اسیدهای صفراوی سرم ≥40 میلی مول در لیتر ICP شدید را توصیف می کند و به مدیریت فعال نیاز دارد.
پس از تشخیص اولیه ICP شدید ، از سطح اسیدهای صفراوی سرم برای نظارت بر افزایش شدید استفاده می شود ، که ممکن است نیاز به نظارت مکرر یا تغییر مدیریت باشد. نتایج چندین مطالعه نشان می دهد که کاهش سطح اسیدهای صفراوی سرم به <40 میلی مول در لیتر در کاهش نتایج نامطلوب جنین مؤثر نیست. بنابراین ، هنگامی که یک زن به ICP شدید مبتلا شود ، مدیریت فعال صرف نظر از میزان اسید صفراوی سرم در آینده ، که ممکن است با استفاده از اسید ursodeoxycholic (UCDA) کاهش یابد ، نشان داده شده است.
تکنیک هایي براي نظارت به صورت هفتگی، دو هفته ای یا هر روزه:
- نظارت بر اسید صفراوی سرم مادران، آمینوترانسفرازها، و بیلی روبین.
- نظارت بر وضعیت جنین از طریق پروفایل بیوفیزیکی (BPP)، تست بدون استرس (NST)، آمنیوسنتز سریال و ارزیابی رنگ مایع آمنیوتیک (برای مکونیوم).
- درمان ناراحتی و خارش مادری [10] با نرم کننده موضعی و داروهای ذکر شده در جدول 2؛
- ارزیابی تغییرات در ظاهر مادر و سطح راحتی. مطالعات نشان می دهد نتایج مختلفی در رابطه با شدت خارش و شدت بیماری، به احتمال زیاد به دلیل اختلافات ذهنی وجود دارد. با این حال، افزایش ناگهانی خارش مادری با افزایش شدید سطح اسیدهای صفراوی سرم مرتبط است، و ممکن است تغییرات در نظارت یا مدیریت را تضمین کند. هرگونه نظارت غیر طبیعی یا غیرقابل اطمینان از ضربان قلب جنین، نیاز به مشاوره فوری با پزشک دارد و در این موارد، القا یا زایمان از طریق سزارین معمولاً بسته به وضعیت فردی توصیه می شود. اگر زن از حاملگی <34 هفته ای برخوردار باشد، دگزمتازون (یا بتامتازون 12 میلی گرم ، که در دو دوز عضلانی به مدت 24 ساعت از هم قرار می گیرد) باید برای تحریک بلوغ ریه جنین استفاده شود.
مدیریت انتظار از ICP متداول ترین روش تا اواخر دهه 1980 / اوایل دهه 1990 بود. تمام نظارت بر روی مادر و جنین بدون در نظر گرفتن شدت بیماری در یک مرکز مراقبت سرپایی انجام می شد. اکنون شواهد نشان می دهد كه BPPs و NST های دوره ای انجام شده در مراکز سرپایی در جلوگیری از عوارض جانبی در موارد شدید ICP پس از سن بارداری37 هفته مؤثر نیستند ، زیرا پاتوفیزیولوژی که باعث IUFD می شود ثانویه در تغییرات ناگهانی در وضعیت جنین است. به همین دلیل، زنان مبتلا به ICP شدید نباید انتظار داشته باشند.
طبق بزرگترین مطالعه مشاهده ای گلانتز وهمکاران زنان مبتلا به ICP که تا به امروز انجام شده است ، مدیریت انتظار یک گزینه قابل قبول است و بهترین نتایج مادر و جنین را برای زنان مبتلا به موارد خفیف ICP که دارای سطح اسیدهای صفراوی سرم <40 mmol / L هستند ، ارائه می دهد. یک مطالعه کوهورت آینده نگر از 693 زن مبتلا به ICP انجام شد.
عوارض جنین در زنانی که اسیدهای صفراوی سرم کمتراز40 mmol / L داشتند مشاهده نشد. در مطالعاتی که پروتکل های مدیریت ICP را گزارش کرده اند ، مدت زمان زایمان با مدیریت انتظار از 38 هفته تا شروع زایمان خود به خودی متغیر بوده است. آزمایشات مادر و نظارت بر جنین بعد از 40 هفته بیشتر اتفاق می افتد ، اما از مطالعه تا مطالعه متفاوت است.
مدیریت فعال معمولاً شامل القاء زایمان بین حاملگی در هفته 37 و 38 است. زمان زایمان در تمام مطالعات ارجاع شده با ICP سازگار بود ، اما نوع زایمان (واژینال در مقابل سزارین اولیه یا سزارین تکراری) در هر پروتکل مطالعه متفاوت بود.
مدیریت فعال برای ICP تا حد زیادی با ترس از نتایج نامطلوب جنین ایجاد می شود. در بسیاری از مراکز، مدیریت، بستری در بیمارستان برای نظارت مداوم و زمان زایمان براساس سطح اسیدهای صفراوی غیر طبیعی سرم> 10 میلی مول در لیتر است و زایمان ممکن است قبل از حاملگی 37 هفته اتفاق بیفتد. اگرچه پزشکانی که مدیریت فعال را انجام می دهند یافته های مطالعه ، مطالعات اضافی در مقیاس بزرگ ، به خوبی طراحی شده و به خوبی مورد نیاز است تا پزشکان بتوانند با اطمینان از مدیریت انتظار در موارد مناسب و بدون ترس از عوارض جانبی غیرقابل پیش بینی در ارتباط با ICP یا دادخواست( کیس های قانونی) ، شروع کنند. در مواردی که ICP شدید منجر به زایمان در طی حاملگی در هفته 37 و 38 شود ، مربوط به ICP در موارد ICP شدید گزارش شده است.
مدیریت ICP از مدیریت انتظار (به عنوان مثال ، نظارت بر ضد انقباض) برای ICP خفیف گرفته تا مدیریت فعال (القایی یا سزارین) در هنگام تشخیص ICP شدید به دلیل پتانسیل برای عواقب نامطلوب جنین متغیر است. کلیه تصمیمات مدیریتی توسط یا متخصص زنان و زایمان انجام می شود.
به منظور كم شدن خارش پزشک گزینه های زیر را توصیه می کند:
- استفاده از داروی نسخه ای ursodiol که میزان صفرا در خون را کاهش می دهد. سایر داروهای تخفیف دهنده خارش نیز می تواند به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شود.
- قرار دادن نواحی خارش دار در آب ولرم یا خنک
- مانتیور کردن وضعیت نوزاد می تواند در پیشگیری از عوارض کلستاز بارداری بر جنین موثر باشد. به این منظور پزشک گزینه های زیر را درنظر خواهد داشت:
- انجام تست بدون استرس: در طول انجام تست بدون استرس در دوران بارداری، میزان ضربان قلب جنین بررسی خواهد شد.
پروفایل بیوفیزیکال جنینی:
پروفایل بیوفیزیکال جنینی مجموعی از تست ها می باشد که به کنترل وضعیت سلامت جنین می انجامد. تست پروفایل بیوفیزیکال جنینی اطلاعاتی را در مورد حرکت، تون ماهیچه ای، تنفس و مقدار مایع آمنیوتیک فراهم خواهد کرد. اگرچه نتایج تست بدون استرس و تست پروفایل بیوفیزیکال جنینی می تواند اطمینان بخش باشد اما انجام این تست ها ریسک زایمان زودرس و سایر عوارض کلستاز بارداری را پیش بینی نمی کند.
القای زایمان: حتی اگر نتایج تست های پریناتال نرمال باشد با توجه به خطر مرده زایی القای زایمان انجام می شود.
سبک زندگی و درمان خانگی
به دلیل کلستاز بارداری ، داروهای خانگی ممکن است برای خارش تسکین چندانی نداشته باشند. اما امتحان کردن این نکات تسکین دهنده ضرری ندارد:
- حمام های خنک، که ممکن است باعث شود خارش در بعضی از خانم ها شدیدتر باشد
- حمام جو دوسر، کرم یا لوسیون، که ممکن است پوست را آرام کند
- خنک کردن پوست مخصوصاً منطقه خارش دار، که ممکن است به طور موقت خارش را کاهش دهد
طب جایگزین
تحقیقات در مورد روش های درمانی جایگزین موثر برای درمان کلستاز بارداری وجود ندارد ، بنابراین ارائه دهندگان مراقبت های بارداری به طور کلی آنها را برای این بیماری توصیه نمی کنند.
مطالعات متعددی بررسی کرده اند که آیا مکمل S-adenosyl-L-methionine (SAMe) ممکن است خارش مربوط به کلستاز بارداری را کاهش دهد. با این حال ، داده ها متناقض هستند. SAMe وقتی در آزمایشات مقدماتی با ursodiol مقایسه شد ،موثر نبود. ممکن است در مدت زمان کوتاه در سه ماهه سوم برای مدت کوتاهی ایمن باشد. با این حال ، خطرات مربوط به مادر و نوزاد به خوبی شناخته نشده است ، و به طور معمول ، این دارو توصیه نمی شود.
ایمنی سایر روش های درمانی جایگزین تأیید نشده است. همیشه قبل از امتحان کردن یک روش درمانی جایگزین ، به خصوص اگر باردار هستید ، با پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
آماده شدن برای قرار ملاقات شما
این ایده خوبی است که برای ملاقات خود با پزشک متخصص زایمان یا درمانگر خود آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید، و چه چیزی را از ارائه دهنده مراقبت بارداری انتظار دارید.
منابع: www.medscape.com
www.mayoclinic.org
ترجمه وتدوین : راضیه فرقانی
نظرات شما