تومور مارکرها

0 دیدگاه

تومور مارکرها گلیکوپروتئین های محلولی هستند که در خون، ادرار یا بافت های بیماران مبتلا به انواع خاصی از سرطان یافت می شوند. نشانگرهای تومور در همه بیماران سرطانی، به ویژه بیماران مبتلا به سرطان در مراحل اولیه، افزایش نمی یابد. افزایش مداوم همراه با عدم بهبود بالینی، ممکن است نشان دهنده شکست درمان باشد. افزایش باقی مانده پس از درمان قطعی معمولاً نشان دهنده بیماری پایدار است. ایمونوهیستوشیمی تشخیصی باید همراه با یافته های مورفولوژیکی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد. سرطان تخمدان، سرطان دهانه رحم، سرطان آندومتر و نئوپلاسم‌های تروفوبلاستیک بدخیمی‌های زنانه هستند که نشانگرهای تومور برای آنها در بالینی استفاده می‌شوند.

این نشانگرها شامل

آنتی ژن سرطانی (CA-125)
گنادوتروپین جفتی انسانی بتا (بتا-hCG)
قطعه گنادوتروپین ادراری
آلفا فتوپروتئین (AFP)
اینهیبین
استرادیول
آنتی ژن کارسینومبریونیک (CEA)
آنتی ژن کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC).
ماده بازدارنده مولر (MIS)
توپوایزومراز II
آنتی ژن کربوهیدرات 19-9
آنتی ژن سرطانی 27-29
ترانس کریپتاز معکوس تلومراز انسانی (hTERT)
فریتین

سایر نشانگرهای تومور زنانه بالقوه شامل موارد زیر است:

اسید لیزوفسفاتیدیک
کسر رشد تومور تعیین شده توسط MIB1
L1 (CAM)
مزوتلین
پروتئین اپیدیدیم انسانی 4 (HE4)
استئوپونتین
فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)
اینترلوکین 8 (IL-8)
فاکتور تحریک کننده کلنی ماکروفاژها (M-CSF)
پروتئین اتصال دهنده فاکتور رشد شبه انسولین-3
مهارکننده تریپسین مرتبط با تومور،سیکلین E،
OVX1
CA-15-3، CA-19-9

علاوه بر این، میانگین سطوح CA-15-3 و CA-19-9 در زنانی که نیاز به درمان کمکی داشتند، به طور قابل‌توجهی بالاتر بود و سطوح CA-19-9 نیز پیش‌بینی‌کننده تهاجم عمیق میومتر، درگیری دهانه رحم بود. سطوح CEA و AFP به اندازه کافی قادر به پیش بینی هر یک از پارامترهای پیش آگهی ضعیف ارزیابی شده و الزامات برای درمان کمکی نبودند.

آنتی ژن SCC در مدیریت بالینی سرطان پیشرفته دهانه رحم مفید است. در میان این نشانگرهای بالقوه، HE4 دارای حساسیت مشابه CA-125 در تشخیص بیماری در مراحل آخر و ویژگی بیشتر از CA-125 در تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان است

برای تشخیص پوروکارسینوم از کارسینوم سلول سنگفرشی، سیتوکراتین 19 می تواند یک نشانگر مفید باشد.

آنتی ژن CA125

تقریباً 90 درصد از سرطان‌های تخمدان، کارسینوم‌های اپیتلیال سلومیک هستند و حاوی گلیکوپروتئین مرتبط با اپیتلیوم سلومیک، آنتی‌ژن سرطانی (یا کارسینوم) 125 هستند. تومورهای مخاطی این آنتی ژن را کمتر بیان می کنند. نتایج مثبت کاذب ممکن است از چندین بیماری ناشی شود،مانند آندومتریوز، آدنومیوز، بیماری التهابی لگن، قاعدگی، فیبروم رحم یا کیست های خوش خیم.

برای زنانی که توده لگنی حاکی از سرطان تخمدان دارند و مقدار CA-125 سرم بالاتر از 35 U/mL در زنان یائسه یا بالاتر وبیش از 200 واحد در میلی لیتر در زنان غیریائسه مراجعه کنند. همچنین CA-125 بیشتر از 35 پس از درمان شیمی درمانی 6 دوره ای، وجود بیماری را پیش بینی می کند. زمانی که مقادیر CA-125 پایدار باشد، بیماری ممکن است پیشرفت کند.

تومورماکر HCG

این تومورماکر در 60 درصد بیماران مبتلا به سرطان آندومتر افزایش می یابد. افزایش بتا-hCG همچنین در بیماران مبتلا به کوریوکارسینوم رحم، کارسینوم های جنینی، پلی آمبریوم ها، تومورهای سلولی مختلط، و کمتر شایع، دیس ژرمینوما مشاهده می شود.

ماکر AFP

توسط اکثر تومورهای سینوسی اندودرمی تخمدان، کارسینوم سلولی جنینی تخمدان، تراتوم نابالغ و پلی آمبریوم بیان می شود.

در بیماران مبتلا به بیماری خارج گناد یا متاستاز در زمان تشخیص، مقادیر بالای AFP یا بتا-hCG را می توان به جای بیوپسی برای تشخیص تومور سلول زایای غیر سمینوماتووس استفاده کرد. مقادیر AFP بیش از 10000 نانوگرم در میلی لیتر یا سطوح بتا-hCG بیشتر از 50000 در تشخیص اولیه، پیش آگهی بدی را با نرخ بقای 5 ساله 50 درصد نشان می دهد. نشانگرهای تومور هر 1-2 ماه یک بار به مدت 1 سال پس از درمان، سپس هر سه ماه یک بار برای 1 سال و پس از آن کمتر مورد پیگیری قرار می گیرند.

اینهیبین

عمدتاً کارسینوم های اپیتلیال مخاطی تخمدان و تومورهای سلول گرانولوزا، اینهیبین تولید می کنند و سطوح سرمی منعکس کننده بار تومور است

استرادیول

استرادیول یکی از اولین نشانگرهایی بود که در سرم بیماران مبتلا به تومورهای سلولی گرانولوزا شناسایی شد اما نشانگر حساس نیست

مارکرCEA

در 35 درصد از بیماران مبتلا به سرطان آندومتر افزایش می یابد.

در بیماران مبتلا به سرطان متاستاز به تخمدان وجود دارد.

آدنوکارسینوم های درجا و مهاجم زمینه ای بیماری پاژه خارج پستانی ناحیه آنوژنیتال CEA را بیان می کنند

emedicine.medscape.com

ترجمه: مریم سادات معصوم زاده