تومور مارکر ها - CA125

0 دیدگاه

تومور مارکر - CA125

مهم ترین تومورمارکری که در تشخیص سرطان تخمدان به کار میرود، (CA-125 cancer antigen-125) می باشد. CA-125 پروتئینی است که در سطح سلول ها تولید شده و به درون جریان خون آزاد می گردد. این پروتئین در مقادیر اندک در خون افراد سالم یافت می شود. سطوح این پروتئین در اغلب سلول های سرطانی تخمدان نسبت به سلول های نرمال افزایش یافته و در آزمایش CA-125 در واقع غلظت این پروتئین در خون بیمار سنجیده می شود. سطوح CA-125 از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما در اکثریت افراد سطح آن زیر 35 U/ml می باشد. بنابراین، نقطه ی حد (cutoff) برای افراد سالم، 35 در نظر گرفته می شود.

درباره ارتباط بین آندومتریوز و سرطان تخمدان چه میدانید؟

Sensitivity and Specificity

نقش CA-125 در تشخیص زود هنگام سرطان تخمدان بحث برانگیز بوده و هنوز برای انجام طرح های گسترده ی غربال گری در میان زنانی که نشانه ای از بیماری ندارند، پذیرفته نشده است. اصلی ترین مشکل در استفاده از تست CA-125 به عنوان یک ابزار برای غربال گری، عدم حساسیت (sensitivity) و عدم توانایی برای شناسایی سرطان در مراحل ابتدایی آن می باشد. از طرفی سطوح CA-125 هم چنین می تواند در دیگر سرطان ها، شامل سرطان هایی که منشا آنها از آندومتر، لوله های رحمی، ریه ها، پستان، پانکراس و مجاری معدی-روده ای می باشد نیز افزایش بیابد. علاوه براین برخی از شرایط خوش خیم مانند آندومتریوز، برخی از بیماری های تخمدان و حاملگی نیز می توانند منجر به افزایش غلظت CA-125شوند. بنابراین CA-125 نه تنها برای سرطان تخمدان کاملا ویژه و مخصوص نمی باشد، بلکه از آنجا که سطوح این فاکتور در خون تمامی بیماران سرطانی افزایش نمی یابد، از حساسیت بالایی نیز برای تشخیص برخوردار نیست.

بنابراین هدف بسیاری از زیست شناسان، ارتقا تست تشخیصی سرطان تخمدان است، به گونه ای که قادر به شناسایی این سرطان در مراحل ابتدایی بیماری باشد.

اخیرا، الگوریتم پیش بینی سرطان تخمدان، که تحت عنوان الگوریتم ریسک بدخیمی تخمدان (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm) یا ROMA شناخته می شود، به طور موفقیت آمیزی بیماران را با استفاده ازHE4 و CA-125، برای سرطان تخمدان اپیتلیالی (EOC)، به دو گروه پرخطر و کم خطر طبقه بندی کرده است. این الگوریتم عبارت است از:

(Premenopausal: predictive index (PI) = -12.0 + (2.38 × LN (HE4)) + (0.0626 × LN (CA125))

(Postmenopausal: PI= - 8.09 + (1.04 × LN (HE4)) + (0.732 × LN (CA125))

(Predicted probability: (PP) = 100 × exp (PI)/ (1 + exp (PI))

آستانه ی انتخاب شده برای ROMA:

زنان پیش از یائسگی:

PP≥ 12.5% = ریسک بالا برای تشخیص سرطان تخمدان اپیتلیالی

PP≤ 12.5% = ریسک پایین برای تشخیص سرطان تخمدان اپیتلیالی

زنان پس از یائسگی:

PP≥ 14.4% = ریسک بالا برای تشخیص سرطان تخمدان اپیتلیالی

PP≤ 14.4% = ریسک پایین برای تشخیص سرطان تخمدان اپیتلیالی

HE4

در سال 1999، مشخص شد که ژن پروتئین 4 ترشحی اپیدیدیم انسانی {human epididymis secretory protein4 (HE4)}، در سرطان تخمدان بیش از حد بیان می گردد. HE4 یک عضو با وزن ملکولی پایین (25kd) از خانواده whey acidic protein بوده که اصولا در غشای بافت های تناسلی نرمال زنان، و در مجاری تنفسی بیان می شود. اولین گزارش مبتنی بر معرفی HE4 به عنوان یک بیومارکر سرمی قدرتمند برای سرطان تخمدان، در سال 2003 منتشر شد. اخیرا مور (Moore) و همکارانش مجموعه ای از مقالات را منتشر کرده اند که در آنها از ترکیب CA-125، HE4، و موقعیت یائسگی برای تشخیص زودهنگام تومور بدخیم تخمدانی استفاده نموده اند. مور و همکارانش از 259 زنی که برای توده های ضمائم رحمی تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند، نمونه سرم و ادرار تهیه کردند. سپس نمونه ها را برای ارزیابی سطوح 9 بیومارکر، CA-125، SMRP، HE4،CA72-4، activin، inhibin، osteopontin،EGFR، و (ERBB2 Her2) مورد آزمایش قرار دادند. به عنوان یک مارکر تنها، HE4 بالاترین میزان حساسیت را (72.9 %) با حالت اختصاصی بودن (specificity( 95% نشان داد. زمانی که CA-125 در ترکیب با HE4مورد استفاده قرار گرفت، بیشترین میزان حساسیت (76.4 %) با حالت اختصاصی بودن (specificity 95% )حاصل شد.

بنابراین HE4 بهترین مارکی است که می تواند به تنهایی برای تشخیص، در مرحله Iبیماری مورد استفاده قرار بگیرد. با این وجود، ترکیب CA-125 و HE4 و ارزیابی همزمان این پروتئین ها در سرم بیمار، بیومارکری دقیق تر برای شناسایی سرطان تخمدان می باشد.

ترجمه: راضیه فرقانی

منبع : مداسکیپ