یک نوع بررسی رادیوگرافی رحم و لوله های رحمی است که برای یافتن علت نازایی بکار می رود. در این روش شکل و ساختمان رحم - باز بودن لوله های رحمی و هر گونه چسبندگی داخل حفره لگن بررسی می شود.
همچنین در سقطهای مکرر ناشی از ابنورمالیته مادرزادی رحمی و برای اثبات وجود و شدت این ابنورمالیته ها از این روش استفاده می شود: مانند توده های توموری - چسبندگی - میوم فیبروئید رحمی
از هیستروسالپنگوگرافی برای بررسی بازبودن لوله های رحمی استفاده می شود .
زمان انجام - بهتر است یک هفته بعد از شروع عادت ماهیانه اما قبل از زمان تخمک گذاری انجام شود تا مطمئن شویم خانم باردار نیست (بین روز ۹ تا روز ۱۱ سیکل قاعدگی). اگر خانمی بیماری التهابی لگن داشته باشد نباید این کار را انجام دهد. بهتر است شب قبل از داروی ملین استفاده شود تا روده تخلیه شود.قبل از انجام روش به بیمار مسکن بدهیم و از قبل تا بعد از اقدام آنتی بیوتیک مناسب تجویز شود. در مورد سابقه حساسیت دارویی از بیمار پرسیده شود .
روش انجام - بیمار روی تخت معاینه می خوابد و پاهایش روی رکاب قرار می گیرد . یک اسپکولوم در واژن قرار داده می شود و دهانه رحم تمیز می شود و یک کاتتر از دهانه رحم عبور داده می شود . سپس اسپکولوم خارج می شود.محلول مخصوص از طریق کاتتر تزریق می شود تا وارد رحم - لوله رحم و حفره لگن شود و در مراحل متعدد عکس گرفته می شود . در تعدادی موارد که ابنورمالیته وجود دارد باید یک عکس تاخیری بعد از ۳۰ دقیقه گرفته شود.
طی انجام روش مقداری ناراحتی در زیر شکم احساس می شود ما زیاد طول نمی کشد . ممکن است تا چند روز بعد لکه بینی مشاهده شود که نرمال می باشد.
محدودیت های روش - در این روش فقط داخل رحم یا لوله های رحمی دیده شود اما ابنورمالیته تخمدانی - دیواره رحم - و ساختمانهای دیگر لگنی باید با روشهایی مثل MRI یا سونوگرافی دیده شود.