سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری

سنگ کیسه صفرا در زنان باردار در مقایسه با بیماران غیر باردار شایع تر است. بر خلاف بیماران باردار بدون علامت بیماران باردار مبتلا به بیماری سنگ کیسه صفرا (یعنی علائم مربوط به سنگ کیسه صفرا) در معرض خطر بیشتری برای بیماری مادر و نوزاد هستند. همانند بیماران غیر باردار ، بیماری سنگ کیسه صفرا به دو دسته بیماریهای بدون عارضه (مانند قولنج صفراوی) و پیچیده (یعنی کوله سیستیت حاد ، کلدوکولیتیازیس ، کلانژیت ، پانکراتیت سنگ کیسه صفرا) طبقه بندی می شود. در بیماران باردار با قولنج صفراوی ، مراقبت حمایتی اغلب منجر به رفع موقت علائم می شود ، اما علائم اغلب در اواخر بارداری یا پس از زایمان عود می کنند. بیماران باردار با حملات مکرر قولنج صفراوی یا با بیماری پیچیده سنگ کیسه صفرا به یک روش تهاجمی نیاز خواهند داشت. کوله سیستکتومی یکی از مهمترین راهکارها برای جراحی در بیماران باردار است در دوران بارداری ، افزایش سطح هورمون ها باعث ایجاد انواع تغییرات فیزیولوژیکی در سیستم صفراوی می شود که باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا می شود استروژن ترشح کلسترول را افزایش می دهد و پروژسترون ترشح اسید صفراوی را کاهش می دهد که در نهایت باعث اشباع شدن صفرا با کلسترول می شود. پروژسترون همچنین تخلیه کیسه صفرا را کند می کند ، که باعث ایجاد سنگ در صفرا می شود. این تغییرات یک تا دو ماه پس از زایمان برطرف می شود. علائم مربوط به سنگ کیسه صفرا زمانی ایجاد می شود که کیسه صفرا در پاسخ به تحریک هورمونی یا عصبی منقبض می شود ، معمولاً به دلیل خوردن غذای چرب ، با انقباض سنگها (یا احتمالاً لجن یا میکرولیتیازیس) در برابر خروجی کیسه صفرا یا مجرای کیستیک فشاروارد میکنند و منجر به درد داخل کیسه صفرا می شود،سنگها اغلب با شل شدن کیسه صفرا با بهبود علائم از مجرای کیستیک می افتند. سنگی که از آمپول واتر عبور می کند می تواند باعث ایجاد پانکراتیت سنگ کیسه صفرا شود ، که شایع ترین علت پانکراتیت حاد در دوران بارداری است و در صورت عدم تشخیص و درمان مناسب با مرگ و میر مادران همراه است عوامل مستقل خطر ایجاد کیسه صفرا همانند غیرباردارهاست در دوره پس از زایمان لجن صفراوی ازبین میرود تقریباً 30 درصد سنگهای کوچکتر از 10 میلی متر ناپدید شده اند تا یک سال پس از زایمان ، اکثر بیماران مبتلا به لجن در دوران بارداری معاینه سونوگرافی معمولی داشتند ، اما یافته های غیر طبیعی سونوگرافی در تقریباً 80 درصد از بیماران مبتلا به سنگ باقی ماند عوارض جدی مانند کوله سیستیت حاد ، کلدوکولیتیازیس ، کیسه صفرا،گانگرنوز یا پانکراتیت ، در <10 درصد از بیماران علامتی ایجاد شده است طبقه بندی سنگها ●سنگ کیسه صفرا بدون علامت قابل مشاهده در سونوگرافی ●علائم نوع صفراوی ، سنگ کیسه صفرا در سونوگرافی قابل مشاهده است بیماران مبتلا به قولنج صفراوی از درد اپی گاستریک یا RUQ شکایت دارند. شروع درد معمولاً بین یک تا سه ساعت بعد از غذا است. سابقه مصرف غذای چرب قبل از شروع درد شایع است. این ناراحتی در کمتر از یک ساعت پیشرفت می کند و به سطح ثابتی می رسد ،بیش از یک ساعت ثابت می ماند ، سپس به آرامی طی چند ساعت فروکش می کند. تظاهرات کوله سیستیت حاد مشابه بیماریهای غیر باردار است: RUQ یا درد اپی گاستریک که ثابت و شدید است ، طولانی مدت (بیش از چهار تا شش ساعت) و احتمالاً به شانه راست یا پشت سرایت می کند. علائم مرتبط شامل تب ، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ است. معاینه شکمی اغلب نشانه مثبت مورفی را نشان می دهد ●علائم نوع صفراوی ، هیچ سنگ کیسه صفرا در سونوگرافی قابل مشاهده نیست (چنین بیمارانی ممکن است دارای شرایط مرتبط با بارداری باشند :پره اکلامپسی و...) یافته های تشخیصی ✔️سونوگرافی ✔️آزمایشات ,AST,ALP,CBC,Cr,BUN،/ALT,Bill(T,D)'PLT,PT,PTT,INR،BS,UA افزایش خفیف آمینوترانسفرازهای سرمی ، همراه با هیپربیلی روبینمی و زردی ، ممکن است در نتیجه عبور سنگهای کوچک ، لجن یا چرک ایجاد شود ●آمیلاز سرم و لیپاز تشخیص افتراقی کبدچرب حاد،پره اکلامپسی،آپاندیسیت،کوریوآمنیونیت،پارگی رحم،دکولمان مدیریت اکثرا بدون علامت هستند و نیازی به ارزیابی یا درمان بیشتر ندارند. اکثر بیماران باردار با درد پایدار باید برای کنترل درد و مایعات درمانی و رد سایر بیماری ها بستری شوند آنتی بیوتیک درصورت ابتلا به کوله سیستیت حاد،کلانژیت یا پانکراتیت سنگ کیسه صفرا شدید ضروری است(الگوریتم درمان کامل در سایت uptodate) از کله سیستکتومی در سه ماهه اول و سوم از جراحی اجتناب شود تا به ترتیب خطر سقط خود به خود و زایمان زودرس را به حداقل برساند www.uptodate.com